ABA Eğitimi Nedir ?
Konu Otizm spektrum bozukluğuna uygulanacak müdahaleler olduğunda bilimsel temeli hiç, az ya da yüksek olan birçok uygulama gündeme gelmektedir. Ailelerin sorumluluğu bilimsel temellere sahip olan uygulamaları kullanan kurumları araştırmak ve uygulanan eğitimi takip etmektir.
ABA Eğitimi ingilizcede Applied Behavior Analysis olarak bilinen uygulamanın baş harflerinin bir araya gelmesiyle oluşturulmuş bir isimdir. Türkçeye çevirisi Uygulamalı Davranış Analizidir ve UDA olarak kısaltılmaktadır. Uygulamalı Davranış Analizi sosyal açıdan önemli davranışları bilimsel yöntemler ile inceleyen ve davranışları kontrol altına almayı amaçlayan bilim dalıdır.
UDA’nın yani ABA eğitiminin etkililiği incelenmiş ve birçok deneysel araştırma ve yayın ile otizme müdahalede etkisi en yüksek ve en bilimsel yöntem olduğu gösterilmiştir. Amerikan Pediatri Akademisi, Amerikan Kamu Sağlığı Otizm Birimi gibi kuruluşlar da uygulamalı davranış analizi yani ABA eğitimini otizm alanındaki en güçlü uygulama seçeneği olarak göstermektedir.
Uygulamalı davranış analizi bir bilim olduğu için deneyselcilik ilkesi gereği ölçme ve değerlendirme süreçlerin sonucunda devamlı veriye dayalı olarak çalışmayı gerektirmektedir. Otizm ya da başka herhangi bir bozukluk türü ile ilk defa karşılaşan aileler elbette çocukları için büyük bir titizlikle eğitim kurumu eğitici aramaktadır. Bu süreçte aileler durumun getirdiği aciliyet hissi ile eğitimin ve eğiticilerin niteliğini sorgulamadan iş birliğiyapmamalıdır. Böyle bir durumda ailelerin sorumlulukları çocukları için uygulamalı davranışanalizi uygulamalarını kullanacak olan kurumları araştırarak bu kurumlarla bir eğitimsürecine başlamak ve sürece aktif olarak katılarak destek olmaktır.
Özel eğitime gereksinim duyan çocukların yaşamlarının ilk yıllarında aldıkları eğitim gelecek yıllarda çocuğun hayatını bağımsız devam ettirebilmesi, tehlikelerden kendini koruyabilmesi, sosyal kabul edilebilirliği vb. birçok durum için hayati önem taşımaktadır. Tanı ve değerlendirmenin ardından bilimsel temelli uygulamalar ile çocuğa sunulacak yoğun eğitim hem çocuğun yaşamının diğer evrelerinde hayatını sürdürmesini kolaylaştıracak hem de ailenin hayatını kolaylaştıracaktır.ABA eğitiminin ilkelerinden biri olan genelleme ilkesi kapsamında özellikle erken çocuklukta özel eğitim uygulamalarında verilen eğitim hizmetinin çocuğun doğal ortamında sunuluyor olması kritik önem taşımaktadır. Çocuğun zamanının büyük kısmını geçirdiği ev ortamı ve yine zamanının büyük kısmını geçirdiği aile bireyleri çocuğun öğrenme süreçlerini destekleyici ya da okulda öğretilen bilgilerin tekrarlanmaması (ya da tam tersi müdahaleler uygulanması) sonucunda öğrenme süreçlerinibaltalayıcı bir etki ortaya çıkarabilir. Çocuğun okulda öğrendiği becerileri farklı ortamda ve farklı kişilerle uygulamasıyla bilgileri kalıcı hale getirerek genelleme yapmasını sağlamanın yanı sıra eğitimde oluşacak tutarlılık ile birlikte çocuğun kendisinden beklenenleri daha kolay anlamasına hizmet ederek hem çocuğun kendini daha güvende hissetmesi hem de ailelerin çocuğun gelişimine daha fazla katkıda bulunarak kendilerini yetkin hissetmeleri açısından büyük öneme sahiptir.
